Koinobori - lễ hội lồng đèn cá chép xứ Phù Tang

Tháng 5 rạo rực ghé đến dẫn theo vô số lễ hội mùa hè sắc màu trải dài trên khắp Nhật Bản. Nếu là tín đồ của truyện tranh manga, đặc biệt là Doraemon gắn liền tuổi thơ, hẳn mọi người sẽ không còn quá xa lạ với hình ảnh những chiếc lồng đèn cá chép phấp phới bay trong gió hè. Và treo lồng đèn cá chép cũng chính là một trong những hoạt động diễn ra tại lễ hội Koinobori được tổ chức hằng năm. 
 
Những chiếc lồng đèn cá chép gắn liền với tuổi thơ của biết bao con người


Koinobori - lễ hội lồng đèn cá chép

Trong tiếng Nhật, “Koi” có nghĩa là cá chép còn “nobori” là tượng trưng cho hình ảnh những chú cá bơi ngược dòng từ dưới lòng sông lên thác. Tương tự Trung Quốc, Việt Nam hay Hàn Quốc, người Nhật xưa cũng chọn ngày 5/5 âm lịch là Tết Đoan Ngọ và cũng là ngày lễ Koinobori - ngày của tất cả trẻ em trên toàn nước Nhật. Nhưng từ sau thời Edo khoảng năm 1948 trở đi, Nhật Bản bắt đầu sử dụng ngày 5/5 dương lịch là ngày lễ hội Koinobori. 

Lễ hội quy mô nhất được diễn ra trước từ tháng 3 cho đến tận tháng 5 tại thị trấn Kanna tỉnh Funna Nhật Bản. Hằng năm đến mùa lễ hội, Kanna trở thành điểm du lịch tấp nập với rất nhiều không gian và loại hình lồng đèn cá chép hấp dẫn. Giữa dòng sông Kanna, có đến hơn 800 lồng đèn cá chép ngày đêm phấp phới bay, như giỡn đùa trong gió, tạo nên khoảng trời đầy sắc màu giữa vùng núi rừng xanh mướt cỏ cây mùa hè...
 
 Cả một trời cá chép bay trên không trung như dẫn ta đến xứ sở thần tiên và trở về với những ước mơ thuở bé


Nguồn gốc của Koinobori

Chắc hẳn du khách cũng sẽ hỏi tại sao không phải là các loại cá khác mà phải là cá chép đúng không? Việc này một phần được bắt nguồn từ một tích truyện cổ của Trung Quốc khi kể về câu chuyện cá chép vượt vũ môn hóa rồng. Và ngay cả trong đời sống bình thường, cá chép cũng là một loại cá có sức chịu đựng khá tốt. Nếu mổ sống hoặc thậm chí là nấu sống thì loài cá này cũng chẳng bao giờ giãy giụa, hoảng loạn mà chấp nhận chịu đựng và ra đi trong lặng im. Hình ảnh này gắn liền với hình ảnh của những chiến binh samurai về lòng dũng cảm, danh dự và cách hành xử nhã nhặn - một trong những đức tính mà người Nhật luôn muốn những bé trai của mình có thể học được. Do đó, cá chép như trở thành một biểu tượng cho sức mạnh, cho cả lòng dũng cảm dám vượt mọi khó khăn, thách thức để đạt được thành công. 


Đằng sau những vui tươi, những sắc màu ngập trời đó chính là những ước vọng, niềm tin của thế hệ đi trước muốn gửi gắm đến cho con trẻ của họ


Cấu tạo của lồng đèn cá chép

Một chiếc lồng đèn hoàn chỉnh được tạo ra bởi những mẫu cá chép với những màu sắc khác nhau được vẽ trên giấy, vải lụa hoặc trên những nguyên liệu khác nhau tùy thuộc vào người chế tác ra nó. Thông thường lồng đèn sẽ có kích thước từ 1 tấc cho đến vài mét. Một dải lồng đèn đầy đủ thường sẽ có năm màu cơ bản đó là vàng, đỏ, đen, xanh lá và trắng. Sở dĩ như vậy vì người Nhật tin rằng năm màu sắc này sẽ đại diện cho thuyết ngũ hành tạo ra sự hài hòa, phát triển hưng thịnh.
 

Những dải lồng đèn căng tròn gió hè 


Ý nghĩa biểu trưng của Koinobori

Việc treo lồng đèn mang ý nghĩa như một nghi thức cầu chúc may mắn, sức khỏe cho những đứa trẻ ở Nhật Bản và đặc biệt là các bé trai. Họ gửi gắm vào những chiếc lồng đèn với hi vọng rằng chúng sẽ trưởng thành, khỏe mạnh. Số lượng cờ cá chép được treo thường sẽ tương ứng với số con trai có trong gia đình.

Bên cạnh 5 màu sắc cơ bản đại diện cho quan niệm ngũ hành, người Nhật còn có một trường ý nghĩa về từng màu sắc riêng biệt thể hiện cho những đức tính của con người trong mỗi chiếc lồng đèn cá chép khác nhau. 

Trong đó màu đen là biểu hiện của mặt nước vào đông tĩnh lặng, đây là màu tượng trưng cho người cha - trụ cột vững chãi của gia đình và cũng chính lẽ ấy mà bao giờ ta cũng thấy hình ảnh cá chép màu đen to nhất trên mỗi dải lồng đèn. Tiếp đến là màu đỏ, màu của lửa cháy, của sự nhiệt huyết tận tình, tận tâm  tượng trưng cho hình ảnh người mẹ luôn cố gắng, nổ lực hết mình vì con cái và gia đình. Cuối cùng là màu xanh, màu của cây cỏ đâm chồi nảy lộc như tượng trưng cho sự phát triển khỏe mạnh của những đứa trẻ…  

Ngoài ra, Koinobori còn chính là dịp để mọi người trong gia đình quây quần vui vẻ bên nhau và thưởng thức những món ăn truyền thống không thể thiếu như bánh đậu xanh, bánh nếp mochi và cả bánh gạo nếp bọc lá tre…
 
Ngoài lồng đèn cá chép, trong những ngày này người Nhật còn  trưng bày những con búp bê Kintarou

VJIIC


zalo
0943341333