Cơ chế của hệ miễn dịch

Hệ thống miễn dịch là một cơ chế phòng vệ mạnh mẽ giúp bảo vệ cơ thể chúng ta khỏi bệnh tật bằng cách nhận biết và tiêu diệt các mầm bệnh và tế bào bất thường trong cơ thể. Ví dụ, một cuộc khảo sát của Đại học Arizona, Hoa Kỳ về số lượng vi khuẩn trong văn phòng đã phát hiện 25.127 vi khuẩn trên mỗi inch vuông trên ống nghe điện thoại, 20.961 trên bàn làm việc, và 3.295 trên bàn phím máy tính.

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta liên tục tiếp xúc với một lượng lớn vi khuẩn như vậy, nhưng sở dĩ chúng ta không bị bệnh là nhờ vào hệ thống miễn dịch được trang bị sẵn trong cơ thể.

“Hệ miễn dịch” chiến đấu theo cơ chế 2 giai đoạn

Hệ thống miễn dịch về cơ bản được cấu thành từ hai cơ chế. Một là "miễn dịch tự nhiên (bẩm sinh)". Cơ chế này liên tục giám sát cơ thể và nhanh chóng thiết lập tư thế tấn công chống lại những kẻ xâm nhập. Đây là tuyến phòng thủ đầu tiên khi có dị vật xâm nhập. Cơ chế thứ hai là "miễn dịch thu được (thích ứng)", một hệ thống chỉ có ở các sinh vật bậc cao. Nó có sức hủy diệt mạnh mẽ và chống lại những kẻ thù hùng mạnh như ung thư. Việc cơ thể tạo ra kháng thể chống lại một bệnh cụ thể cũng là nhờ vào hệ thống này.

Khi có dị vật xâm nhập vào cơ thể, đầu tiên "miễn dịch tự nhiên" sẽ tấn công, nếu không thể đẩy lùi, "miễn dịch thu được" sẽ được huy động trong một "cơ chế 2 giai đoạn". Cả hai phối hợp chặt chẽ với nhau để đối phó với mọi tình huống.

Cơ chế của hệ miễn dịch

Chú thích sơ đồ:
- Miễn dịch tự nhiên: Tế bào tua, Bạch cầu trung tính, Đại thực bào, Tế bào NK tấn công và phá hủy tế bào ung thư.
- Miễn dịch thu được: Tế bào tua sau khi nhận diện kháng nguyên ung thư sẽ di chuyển đến hạch bạch huyết để "huấn luyện" tế bào T và tế bào B.
- Tế bào B: Sản xuất kháng thể (miễn dịch dịch thể) để tấn công tế bào ung thư.
- Tế bào T: Trực tiếp tấn công tế bào ung thư (miễn dịch tế bào).
- Vai trò của Tế bào tua: Tế bào tua đóng vai trò như người huấn luyện, chúng "dạy" cho các tế bào lympho (tế bào T, tế bào B) - những "binh lính" tấn công ung thư - cách nhận diện bản chất của ung thư (kháng nguyên) để thực hiện cuộc tấn công.

Các tế bào miễn dịch tiên phong tấn công

Khi kẻ thù xâm nhập vào cơ thể, các thành viên của "miễn dịch tự nhiên" là những người đầu tiên tấn công, bao gồm "tế bào đơn nhân", "bạch cầu hạt" và "tế bào NK". Nhờ có các tế bào miễn dịch này liên tục tuần tra trong cơ thể, chúng ta có thể sống khỏe mạnh mà không bị bệnh tật.

Tế bào đơn nhân — Đội tuần tra

• Tế bào tua (Dendritic cell): Là "tổng chỉ huy" của cuộc tấn công, truyền thông tin về dị vật cho tế bào lympho. Hiệu quả của hệ miễn dịch phụ thuộc rất nhiều vào việc tế bào tua có thể nhận diện kẻ thù một cách rõ ràng đến mức nào.

Tế bào tua

• Đại thực bào (Macrophage): Xử lý các tế bào chết hoặc dị vật bằng cách "nuốt" chúng vào bên trong. Chúng cũng kêu gọi bạch cầu hạt đến để thúc đẩy tấn công.

Đại thực bào

Bạch cầu hạt — Đội tấn công

• Bao gồm "bạch cầu trung tính", "bạch cầu ái toan", và "bạch cầu ái kiềm", có khả năng nuốt và tiêu diệt các mầm bệnh tương đối lớn.

Tế bào NK — Đội tấn công

• Là một loại tế bào lympho. Mặc dù khả năng tấn công không quá mạnh, nhưng ưu điểm là có thể hành động độc lập và phản ứng nhanh chóng với kẻ thù.

Tế bào NK

Các tế bào miễn dịch thực hiện tấn công mạnh mẽ

Các thành viên của "miễn dịch thu được" chống lại những kẻ thù mạnh như ung thư là các "tế bào lympho" như "tế bào T" và "tế bào B".

Tế bào Lympho — Đội tấn công

▶ Tế bào B

• Chủ yếu chống lại các kẻ thù nhỏ như vi khuẩn và virus. Chúng chiến đấu bằng một loại vũ khí giống như tên lửa gọi là "kháng thể".

Tế bào B

▶ Tế bào T

• Là lực lượng chủ chốt của hệ miễn dịch trong việc tấn công ung thư. Có nhiều loại khác nhau đã được xác nhận, bao gồm "tế bào T gây độc" (Killer T cell) có khả năng tiêu diệt mạnh mẽ, "tế bào T hỗ trợ" (Helper T cell) giúp kích hoạt chúng, và "tế bào T ức chế" (Suppressor T cell) để dừng cuộc tấn công. Các tế bào T phối hợp với nhau để triển khai các cuộc tấn công đa dạng.

Tế bào T

“Tế bào ung thư” lẩn tránh hệ miễn dịch

Hệ thống miễn dịch được kích hoạt khi nhận diện các dị vật như tế bào ung thư. "Tế bào tua" đóng vai trò quan trọng trong việc "nhận diện" này. Tế bào tua là một tế bào ưu việt đến mức được gọi là "tổng chỉ huy" của hệ miễn dịch, nhưng tế bào ung thư thậm chí còn "ranh ma" hơn. Giống như những bậc thầy chiến tranh du kích, chúng gây nhiễu loạn hệ miễn dịch và lẩn tránh sự giám sát.

4 chiến thuật "gây nhiễu miễn dịch" của tế bào ung thư

① Tế bào miễn dịch có thể dễ dàng chuyển sang trạng thái tấn công nếu kháng nguyên (chất mà tế bào miễn dịch dùng làm mục tiêu tấn công) được trình diện rõ ràng. Tuy nhiên, tế bào ung thư khéo léo che giấu "kháng nguyên ung thư" trong khi tăng sinh.

Hình minh họa: Tế bào ung thư che giấu kháng nguyên khỏi sự tấn công của tế bào T.

② Tế bào ung thư tiết ra các chất để ngăn chặn "tế bào T", lực lượng chủ chốt của hệ miễn dịch, không chuyển sang chế độ tấn công.

Hình minh họa: Tế bào ung thư "bắn" ra các chất ngăn chặn tế bào miễn dịch.

③ Một trong những tế bào miễn dịch là "đại thực bào" có vai trò kích hoạt tế bào T, nhưng tế bào ung thư lại ức chế tác dụng này và ngược lại, tiết ra các chất kìm hãm hoạt động của tế bào T.

Hình minh họa: Đại thực bào bị tế bào ung thư vô hiệu hóa, không thể kích hoạt tế bào T.

④ Tạo ra trạng thái "dung nạp miễn dịch", một tình trạng "thỏa hiệp" với tế bào miễn dịch. Tế bào ung thư và tế bào miễn dịch cùng tồn tại trong trạng thái cân bằng, do đó hệ miễn dịch không thể phát huy sức mạnh.

Hình minh họa: Trạng thái "cân bằng" hay "thỏa hiệp" giữa tế bào T và tế bào ung thư.

Để vượt qua sự gây nhiễu này của ung thư, cần phải "dạy" cho tế bào tua nhận diện hình dạng của mục tiêu là tế bào ung thư một cách rõ ràng hơn. "Sức mạnh" truyền đạt thông tin về ung thư một cách rõ ràng cho hệ miễn dịch chính là bản chất của liệu pháp miễn dịch. Nói cách khác, sự khác biệt giữa nhiều liệu pháp miễn dịch hiện có trên thế giới chính là sự khác biệt về khả năng nhận biết và phân biệt ung thư của tế bào tua.

theo internet