Đa u tủy xương (Multiple Myeloma): Tổng quan, đối tượng nguy cơ và dấu hiệu nhận biết sớm
Đa u tủy xương là gì?
Đa u tủy xương (Multiple Myeloma) là một bệnh ung thư huyết học, xảy ra khi tương bào (plasma cells) – một loại tế bào máu có vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch – bị ác tính hóa.
Trong điều kiện bình thường, tương bào có nhiệm vụ sản xuất kháng thể (bản chất là protein) giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và virus. Tuy nhiên, khi các tương bào này trở thành tế bào u tủy, chúng tăng sinh mất kiểm soát và tạo ra một loại kháng thể không có chức năng bảo vệ, được gọi là protein M (M-protein).
Sự tích tụ của protein M và tế bào u tủy, chủ yếu tại tủy xương nhưng có thể ảnh hưởng toàn thân, chính là nguyên nhân gây ra nhiều biểu hiện lâm sàng phức tạp của bệnh.
Đối tượng nào có nguy cơ mắc đa u tủy xương?
Theo thống kê tại Nhật Bản, ước tính khoảng 5 người trên 100.000 dân mắc đa u tủy xương. Bệnh chiếm khoảng 1% tổng số các loại ung thư và gần 10% các ung thư máu.
Đa u tủy xương hiếm gặp ở người trẻ tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi, đặc biệt ở người cao tuổi. Trong bối cảnh xã hội già hóa, số ca mắc được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng trong tương lai.
Mặc dù y học đã ghi nhận các bất thường về gen và nhiễm sắc thể trong tế bào u tủy, nguyên nhân khởi phát chính xác của bệnh hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Dấu hiệu và triệu chứng của đa u tủy xương
Các triệu chứng của đa u tủy xương có thể được chia thành hai nhóm cơ chế chính:
1. Triệu chứng do suy giảm chức năng tạo máu
Khi các tế bào u tủy tăng sinh và chiếm chỗ trong tủy xương, quá trình tạo máu bình thường bị ức chế, dẫn đến:
-
Thiếu máu: gây mệt mỏi, khó thở, hồi hộp, đánh trống ngực
-
Giảm bạch cầu: làm tăng nguy cơ nhiễm virus và vi khuẩn
-
Giảm tiểu cầu: dễ chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết khó cầm
2. Triệu chứng do protein M và quá trình hủy xương
Sự gia tăng protein M và hoạt động tiêu xương gây ra nhiều biến chứng toàn thân:
-
Đau xương, gãy xương bệnh lý, đặc biệt ở cột sống và xương dài
-
Tăng canxi máu do tiêu xương, gây khát nước, táo bón, buồn nôn, rối loạn ý thức
-
Tổn thương thận do protein M được đào thải nhiều qua nước tiểu
-
Tăng độ nhớt của máu, ảnh hưởng tuần hoàn, có thể gây rối loạn thị giác
-
Lắng đọng amyloid tại các cơ quan, làm suy giảm chức năng tim, thận hoặc thần kinh
Đa u tủy xương giai đoạn đầu có dễ nhận biết không?
Ở giai đoạn sớm, đa u tủy xương thường không có triệu chứng rõ ràng. Nhiều trường hợp được phát hiện tình cờ thông qua:
-
Xét nghiệm máu hoặc nước tiểu bất thường
-
Khám sức khỏe định kỳ
-
Các triệu chứng giống cảm cúm kéo dài không rõ nguyên nhân
Khi bệnh tiến triển, các biểu hiện như thiếu máu, đau xương, gãy xương hoặc suy thận mới dần xuất hiện. Tuy nhiên, mức độ và biểu hiện bệnh rất khác nhau giữa từng cá nhân, có người gần như không có triệu chứng trong thời gian dài.
Tầm quan trọng của phát hiện sớm và thăm khám chuyên sâu
Khi phát hiện bất thường trong xét nghiệm máu hoặc nước tiểu, người bệnh không nên chủ quan bỏ qua mà cần được chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá chính xác tình trạng bệnh.
Việc chẩn đoán sớm có ý nghĩa quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, kiểm soát biến chứng và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
VJIIC – Cầu nối hỗ trợ tiếp cận y học Nhật Bản trong điều trị ung thư máu
Nhật Bản là quốc gia có thế mạnh trong lĩnh vực ung thư học và huyết học, với nhiều trung tâm chuyên sâu và phác đồ điều trị được xây dựng dựa trên bằng chứng khoa học cập nhật.
VJIIC đóng vai trò là cầu nối y tế Việt Nam – Nhật Bản, hỗ trợ người bệnh Việt Nam:
-
Tiếp cận thông tin y khoa chính thống từ các cơ sở y tế uy tín
-
Tư vấn định hướng thăm khám và điều trị
-
Kết nối với các bệnh viện và chuyên gia phù hợp tại Nhật Bản
Thông qua việc đồng hành cùng người bệnh và gia đình, VJIIC góp phần giúp quá trình tiếp cận y học tiên tiến trở nên minh bạch, thuận lợi và an tâm hơn.
VJIIC
