Hina Matsuri - Lễ hội búp bê ở Nhật Bản

Hina Matsuri - Lễ hội búp bê ở Nhật Bản

Lễ hội búp bê được bắt nguồn từ thời kỳ Heian (794 - 1185), một giai đoạn trong lịch sử Nhật Bản, với mục đích xua đuổi những linh hồn xấu.
Đây là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng của người dân đất nước Phù Tang, thường diễn ra vào ngày 3 tháng 3. Ở Nhật từ thời xưa, búp bê đóng vai trò như là vật báu của gia đình và được trưng bày trang trọng ở căn phong tiện nghi nhất. Những con búp bê sẽ mặc những bộ quần áo kimono với những kiểu dáng khác nhau trông rất ấn tượng.

Thời điểm diễn ra lễ hội cũng là thời điểm hoa anh đào bắt đầu hé mở, tượng trưng cho sự dịu dàng, đoan trang của phụ nữ Nhật Bản. Một số món ăn chính trong ngày lễ hội búp bê là cơm đậu đỏ, rượu sake, bánh gạo hishi mochi.

Ý nghĩa của lễ hội búp bê

Lễ hội trở thành ngày cầu phúc, may mắn và sức khỏe cho các bé gái trong gia đình, ước nguyện cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc và cuộc sống gia đình sung túc mà các bậc cha mẹ nào cũng luôn mong muốn cho con gái của họ.

Lễ hội búp bê còn là dịp để cả gia đình đoàn tụ cùng ra ngoài và tận hưởng khí trời khi mùa xuân.

Búp bê Hina

Búp bê Hina được trưng bày trong một căn phòng đẹp nhất của gia đình một vài ngày trong kỳ lễ hội và sau đó được cất giữ trong các hộp cẩn thận cho đến kỳ lễ hội của năm sau. Những gia đình khá giả, cha mẹ sẽ mua tặng cho con gái mới sinh của họ một bộ búp bê Hina để chuẩn bị cho lễ hội búp bê.

Một bộ búp bê Hina đầy đủ gồm có ít nhất 15 búp bê trong trang phục truyền thống của Nhật được làm bằng vải tơ tằm và trang trí trên một kệ bảy tầng trải thảm đỏ, phía dưới có sọc cầu vòng và được để ở nơi trang trọng trong nhà.

Một bộ búp bê hina đã được trưng bày trong lễ hội búp bê

Được sắp xếp theo thứ tự:

• Tầng cao nhất là vua và hoàng hậu (vua được đặt bên trái và hoàng hậu được đặt bên phải), sau lưng là một bức bình phong làm bằng giấy vàng, hai bên có hai cây đèn đứng in hoa văn. Trước mặt vua và hoàng hậu là hai bình hoa được cắm hai nhánh hoa đào và hai bện đựng bánh mochi- một loại bánh dày nhân ngọt truyền thống của Nhật làm từ bột gạo.
• Tầng thứ hai gồm 3 búp bê cung nữ với 2 người đứng ở hai bên, người ở giữa ngồi. Ở giữa 3 người này là 2 takatsuki, loại bàn đứng được đặt Mochi hình tròn, 2 tầng trắng và hồng.
• Tầng thứ ba gồm 5 búp bê nhạc công nam với 3 người chơi trống, 1 người thổi sáo, và 1 người cầm quạt.
• Tầng thứ tư gồm 2 búp bê đại thần, bên trái là đại tướng quân.
• Tầng thứ năm gồm 3 búp bê hộ vệ cho vua và hoàng hậu, được trang trí hai bền bằng một chậu hoa đào và một chậu quất.
• Tầng thứ sáu và tầng dưới cùng dùng để trang trí nhiều vật dụng khác nhau như một loạt các đồ nội thất nhỏ, công cụ, toa xe

Tuy nhiên không phải gia đình nào cũng có điều kiện để sắm sửa, trưng bày được cả bảy tầng đúng như nghi thức mà thường đơn giản hóa đi, chỉ bày những tầng cơ bản nhất ở trên cùng.

Những tập tục trong ngày lễ

Vào ngày lễ các bé gái sẽ được cha mẹ tổ chức buổi tiệc dành riêng cho mình. Các bé gái sẽ mời bạn bè đến nhà và cùng thưởng thức những món ăn, bánh kẹo đặc trưng của lễ hội này, như bánh gạo hishimochi, xôi đỗ sekihan, uống rượu ngọt shirosake được làm từ gạo lên men và các loại kẹo màu, thạch các loại,… được dâng cho các búp bê. Các món ăn, bánh, kẹo đều có màu sắc phong phú, xanh, hồng, trắng được chế biến từ các loại lá cây rất tốt cho sức khỏe nhằm xua đuổi đi những ốm đau, bệnh tật.

Người Nhật còn ăn chirashizushi, một món cơm sushi với nhiều loại nguyên liệu tươi ngon, trong đó phải có món cá sống đặc trưng. Ngoài ra, còn ăn canh nghêu nữa, vì họ tin rằng hai mảnh vỏ nghêu ghép với nhau là biểu tượng của cuộc sống hạnh phúc và thuận hòa.

Trong lễ hội này người Nhật thường chưng hoa đào nên Hina Matsuri còn có tên là Momo-no-sekku nghĩa là Lễ hội hoa đào. Hoa đào loài hoa tượng trưng cho cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, là biểu tượng không thể thiếu trong ngày lễ này.

Ngày nay, mỗi năm đến dịp Hina matsuri, các gia đình Nhật vẫn giữ truyền thống trang trí búp bê. Những con búp bê gia truyền này được người Nhật trân trọng và khi các cô dâu về nhà chồng cũng được cho mang theo như một bảo vật hộ mệnh của gia đình.

Nguồn: wikipedia