Không chỉ riêng Việt Nam mà cũng có nhiều nước Châu Á đón tết trung thu. Tuy nhiên mỗi nước lại có một lễ hội trung thu mang đậm nét văn hóa khác biệt, đặc biệt là trung thu của người Nhật.
Điểm đặc biệt của tết trung thu ở Nhật Bản là mỗi năm được đón tết trung thu tới 2 lần. Lần thứ nhất được gọi là Zyuyoga gắn liền với phong tục ngắm trăng Otsuki-mi. Lần thứ hai tổ chức là Zyusanya. Ở bài viết này chúng tôi tập trung vào Otsuki-mi.
Tết trung thu của Nhật BảnKhi những luồng khí khô và lạnh bắt đầu thổi từ lục địa vào, khiến bầu trời trở nên quang đảng chính là lúc nước Nhật bước sang thu. Đây cũng là thời gian thích hợp nhất để người Nhật tổ chức lễ hội Otsukimu - lễ hội ngắm trăng. Otsukimi( お月見 ) còn được gọi là tsukimi (月见), dịch theo nghĩa đen là ngắm trăng (Tsuki là trăng, mi là ngắm, nhìn).
Otsukimi có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Nhật Bản từ thời Heian. Diễn ra vào mùa thu nên lễ hội này ra đời nhằm tôn vinh mặt trăng trong mùa thu - mùa có thể nói là trăng đẹp nhất, tròn nhất trong năm( 中秋の明月chushu no meigetsu). Trong thời Heian,những ngày này các nhà quý tộc thường tụ tập uống sake, làm thơ và thưởng thức các món ăn truyền thống gắn liền với mặt trăng. Hiện tại vẫn vậy nhưng phần sáng tác thơ vào thì hiếm hơn.
2 Món ăn truyền thống gắn liền là cỏ Susuki, Tsukimi Dango. Ngoài ra người Nhật còn làm thêm hoa quả để đẹp mắt, hạt dẻ, khoai môn, edamame,… Họ còn bày biện hạt dẻ, khoai môn edamame là vì có một số truyền thống xuất phát như: Imomeigetsu (nghĩa là "thu hoạch khoai tây mặt trăng") và Mamemeigetsu ("thu hoạch đậu mặt trăng"), hoặc Kurimeigetsu ("thu hoạch hạt dẻ mặt trăng").
Người Nhật trang trí bằng cỏ Susuki thay vì hoa còn Tsukimi-Dango thì được bày theo hình tam giác trên một chiếc kệ gỗ, bên cạnh bình cỏ, và cũng có thể có thêm một số loại hoa quả nữa và đặt lên hiên nhà, hoặc gần bên cửa sổ, bất cứ chỗ nào có thể nhìn thấy trăng rõ nhất, để vừa ăn vừa ngắm trăng.
Theo quan niệm của người Nhật, trên mặt trăng không có chị Hằng Nga, chú Cuội như Việt Nam mà chỉ có thỏ ngọc sống trên đó. Họ cho rằng vào ngày này, thỏ ngọc trên mặt trăng thường giã bánh Tsuki-Dango.
Tuy Otsukimi có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng nó khi đến Nhật Bản nó đã có một lịch sử riêng, văn hóa riêng, tách ra thành một lễ hội truyền thống riêng mang đậm nét văn hóa và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa, con người Nhật Bản.
VJIIC
